Πρωτοφανές μπλακ άουτ παρέλυσε την Ιβηρική Χερσόνησο – Εκατομμύρια χωρίς ρεύμα

Ισπανία – Πορτογαλία. Ένα άνευ προηγουμένου μπλακ άουτ έπληξε το απόγευμα της Κυριακής την Ιβηρική Χερσόνησο, αφήνοντας εκατομμύρια κατοίκους σε Ισπανία και Πορτογαλία χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και βυθίζοντας τις δύο χώρες σε συγκοινωνιακό και τεχνολογικό χάος.

Η εκτεταμένη διακοπή ρεύματος διέκοψε τη λειτουργία των μέσων μαζικής μεταφοράς, των δικτύων κινητής τηλεφωνίας, των συνδέσεων στο διαδίκτυο και των ΑΤΜ, ενώ έθεσε εκτός λειτουργίας ακόμη και τα φανάρια στους δρόμους, προκαλώντας κυκλοφοριακό χάος. Οι επιπτώσεις του μπλακ άουτ επεκτάθηκαν και σε περιοχές της νότιας Γαλλίας.

Η REE, διαχειρίστρια του ισπανικού δικτύου ενέργειας, ανακοίνωσε ότι έχει αποκατασταθεί το 99% της ηλεκτροδότησης, ενώ η αντίστοιχη πορτογαλική REN επιβεβαίωσε ότι όλοι οι υποσταθμοί της λειτουργούν πλέον κανονικά. Ωστόσο, τα αίτια του φαινομένου παραμένουν αντικείμενο εντατικής διερεύνησης.

Ενδεχόμενο ατμοσφαιρικό φαινόμενο στο μικροσκόπιο

Σύμφωνα με πρώτες ανεπιβεβαίωτες αναφορές, η διακοπή ίσως συνδέεται με ένα σπάνιο φαινόμενο που αποκαλείται «επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση», το οποίο φέρεται να προκάλεσε ανώμαλες ταλαντώσεις στις γραμμές υψηλής τάσης. Το σενάριο αυτό απέδωσε την κρίση σε αποτυχίες συγχρονισμού μεταξύ των διασυνδεδεμένων ευρωπαϊκών δικτύων ενέργειας.

Παρά τη σχετική ανακοίνωση της REN στο BBC, η ίδια εταιρεία διέψευσε αργότερα αυτές τις εικασίες στα πορτογαλικά μέσα ενημέρωσης, αφήνοντας το ζήτημα ανοιχτό.

Ο καθηγητής ενέργειας Σόλομον Μπράουν εξήγησε ότι παρόμοιες δονήσεις μπορούν να προκαλέσουν διαταραχές στο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο, αντίστοιχες με εκείνες που παρατηρούνται μετά από ηλιακά φαινόμενα, επηρεάζοντας τη σταθερότητα των ροών ισχύος στα δίκτυα. «Η επαναφορά του δικτύου είναι μία δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία», προειδοποίησε.

Ανάλογες ερμηνείες έδωσε και ο μετεωρολόγος Θοδωρής Κολυδάς, ο οποίος, αν και ξεκαθάρισε πως δεν είναι ειδικός, περιέγραψε πως θερμικές ανωμαλίες —απότομες μεταβολές θερμοκρασίας λόγω ψύχους ή καύσωνα— μπορούν να δημιουργήσουν ταλαντώσεις σε γραμμές υψηλής τάσης, οι οποίες είναι εκτεθειμένες στις ατμοσφαιρικές συνθήκες.

Ένα «εξαιρετικό και ασυνήθιστο» συμβάν

«Αντιμετωπίσαμε μια κατάσταση χωρίς προηγούμενο», δήλωσε ο Εδουάρδο Πριέτο, επικεφαλής επιχειρήσεων της REE, ενώ η Τερέσα Ριμπέρα, εκτελεστική αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, χαρακτήρισε το περιστατικό ως «ένα από τα πιο σοβαρά επεισόδια στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια».

Παρότι οι αρχές παραμένουν επιφυλακτικές όσον αφορά τα ακριβή αίτια, το μπλακ άουτ αυτό έρχεται να τονίσει για ακόμη μία φορά την ανάγκη για ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας στην Ευρώπη και τον καλύτερο συντονισμό μεταξύ των διασυνδεδεμένων ενεργειακών συστημάτων.