Πατρινή Νοσταλγία και Η Κραυγή για Αλλαγή: Από την Αδιαφορία στη Δράση

Η Πατρινή κοινωνία, όπως και κάθε άλλη, είναι ένας καθρέφτης των επιλογών, των ενεργειών και – συχνά – της αδιαφορίας των πολιτών της. Η σύγκριση του χθες με το σήμερα είναι πάντα ένα ευαίσθητο θέμα, που γεννά νοσταλγία αλλά και προβληματισμό. Αν κοιτάξουμε μια παλιά φωτογραφία της πλατείας ή της πόλης γενικότερα, μπορεί να αναρωτηθούμε πώς κατέληξε από έναν όμορφο, ζωντανό χώρο σε έναν τόπο που ίσως μοιάζει εγκαταλελειμμένος ή δυσλειτουργικός.

Η φθορά, όμως, δεν έρχεται από μόνη της. Είναι το αποτέλεσμα δεκαετιών κακοδιαχείρισης, έλλειψης οράματος και συχνά μιας γενικευμένης αδιαφορίας από όλους – πολίτες και αρμόδιους φορείς. Όταν οι υποδομές απαξιώνονται, όταν τα έργα γίνονται αποσπασματικά και χωρίς μακροπρόθεσμη στρατηγική, η πόλη χάνει την ταυτότητά της και γίνεται απλώς ένας χώρος επιβίωσης, όχι ανάπτυξης.

Ζούμε, όμως, σε έναν «ανάποδο κόσμο»; Ίσως. Ο ορθολογισμός συχνά υποχωρεί μπροστά στα προσωπικά συμφέροντα, οι φωνές που ζητούν αλλαγή σιγούν μπροστά στη συνήθεια ή την παραίτηση, και η ψευδαίσθηση ότι «τίποτα δεν αλλάζει» γίνεται αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Στην Πατρα, όπως και σε άλλες ελληνικές πόλεις, οι διαφορές με το παρελθόν είναι εμφανείς – όχι μόνο στην αισθητική, αλλά και στη λειτουργικότητα, στην ποιότητα ζωής, στην αίσθηση κοινότητας.

Γιατί επιτρέπουμε αυτή την κατάσταση; Η απάντηση είναι πολύπλοκη, αλλά συχνά συνδέεται με τη συλλογική αδράνεια και την έλλειψη απαιτήσεων από τους πολίτες. Όταν το «εγώ» κυριαρχεί έναντι του «εμείς», η πόλη χάνει την ψυχή της. Αν οι πολίτες αποδεχθούν τη μετριότητα, την εγκατάλειψη και τη στασιμότητα, τότε η πόλη αντικατοπτρίζει ακριβώς αυτό που αξίζει – ή, καλύτερα, αυτό που οι ίδιοι αποδέχονται.

Τι μπορεί να γίνει; Η απάντηση είναι η δράση. Καμία αλλαγή δεν έρχεται χωρίς προσπάθεια. Οι πολίτες πρέπει να απαιτούν περισσότερα, να εμπλέκονται ενεργά, να επιλέγουν συνειδητά τους εκπροσώπους τους και να μην αρκούνται σε προσωρινές λύσεις. Πρέπει να αναπτυχθεί μια συλλογική κουλτούρα ευθύνης, όπου το καλό της πόλης θεωρείται προτεραιότητα για όλους.

Η Πατρα και κάθε πόλη μπορεί να αναγεννηθεί. Αλλά για να συμβεί αυτό, χρειάζεται όραμα, συνεργασία και – πάνω απ’ όλα – τη θέληση να σπάσει ο κύκλος της αδράνειας. Αλλιώς, οι νοσταλγικές φωτογραφίες του παρελθόντος θα συνεχίσουν να μας θυμίζουν τι χάσαμε, αντί να μας εμπνέουν για το τι μπορούμε να ξαναχτίσουμε.